De hartgezondheid van vrouwen in de overgang is een belangrijk aandachtspunt. Vrouwen in de overgang hebben namelijk een verhoogde kans op hart- en vaataandoeningen. Door gezonde voeding is het waarschijnlijk mogelijk om risicofactoren zoals een hoge bloeddruk, verstoorde vetstofwisseling en glucosewaarden in het bloed te verbeteren. Dit concluderen onderzoekers van het Erasmus Medisch Centrum, de Iraanse Shahid Sadoughi University of Medical Sciences en Wageningen University & Research na het bestuderen en samenvatten van het wetenschappelijk bewijs op dit gebied.
Hartgezondheid van vrouwen in de overgang
Als een vrouw door de overgang gaat, verandert er veel in haar lichaam. De productie van oestrogenen neemt af tot bijna nul. Oestrogenen spelen bij veel processen in het lichaam een belangrijke rol. Ze beschermen de vaatwand en remmen het proces van slagaderverkalking. Na de laatste menstruatie, de menopauze, valt deze beschermende werking weg. De kans op hart- en vaatziekten neemt dan sterk toe. Onder hart- en vaatziekten vallen alle aandoeningen aan hart en bloedvaten zoals hartaanvallen maar ook beroertes. Hart- en vaatziekten zijn in Nederland doodsoorzaak nummer 1 voor vrouwen.
Risicofactoren hart- en vaataandoeningen
Er zijn meerdere factoren die de kans op hart- en vaataandoeningen verhogen, ook wel risicofactoren genoemd. Zoals een hoge bloeddruk, overgewicht, verstoorde bloedvetten (een hoger ‘slecht’ LDL-cholesterol, een lager ‘goed’ HDL-cholesterol en een verhoogd triglyceridengehalte) en diabetes. Maar ook leefstijlfactoren als roken en een ongezonde voeding verhogen de kans. Voeding is één van de belangrijkste factoren waar je zelf invloed op hebt om de kans op hart- en vaataandoeningen te verlagen.
Gezonde voeding voor vrouwen in de overgang
De meningen over wat nu een optimale voeding is voor de hartgezondheid van vrouwen in de overgang zijn verdeeld. Vooral het effect van de totale voeding is weinig onderzocht. Dit in tegenstelling tot het effect van een enkel voedingssupplement of een enkele voedingsstof. Om de huidige stand van zaken samen te vatten, verzamelden de onderzoekers alle studies naar de effecten van verschillende typen voedingen op de vetstofwisseling, de suikerstofwisseling en de bloeddruk van vrouwen in de overgang. Met deze kennis willen ze een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van voedingsrichtlijnen voor vrouwen in de overgang.
Verbetering vetstofwisseling
Er werden 21 studies onderzocht waarin verschillende typen voedingen werden gebruikt door de vrouwen. De meeste studies verbeterden het vetgehalte of de kwaliteit van het vet in de voeding. De andere studies keken naar gezonde voedingen zoals een Mediterrane, plantaardige of energiebeperkte voeding. In een aantal studies waarin de vetkwaliteit van de voeding was verbeterd, werden positieve veranderingen gevonden in de vetstofwisseling, zoals een verlaging van het totaal cholesterol en het ‘slechte’ LDL-cholesterol. Ook de systolische bloeddruk (bovendruk) en nuchter bloedglucosegehalte waren verlaagd wat gunstig is voor de hartgezondheid. Maar er werden ook minder gunstige effecten gevonden op de vetstofwisseling, zoals een verlaagd ‘goed’ HDL-cholesterol.
Meer onderzoek nodig
Sommige voedingen (zoals energiebeperkt of plantaardig) vonden ook positieve effecten op de vetstofwisseling en de suikerstofwisseling (zoals nuchter bloedglucosegehalte of insuline resistentie). Maar het is lastig om een eenduidige conclusie te trekken omdat de studies zo verschillend zijn en daardoor lastig te vergelijken.
De onderzoekers concluderen dat alle studies tot nu toe doen vermoeden dat voeding bepaalde waarden van de vet- en suikerstofwisseling en de bloeddruk in postmenopauzale vrouwen positief kan beïnvloeden. Er zijn gewoon meer goed opgezette studies nodig om te onderzoeken hoe aanpassingen in de voeding de kans op hart- en vaataandoeningen bij vrouwen in de overgang kunnen verlagen.
Gezonde voeding voor hartgezondheid
Ook al is de conclusie van deze wetenschappelijke studie dat er nog niet voldoende bewijs is, dat betekent niet dat er geen algemeen voedingsadvies voor een goede hartgezondheid is.
Maak in je dagelijkse voeding gezonde keuzes:
- Kies voor onverzadigd vet (zoals olijfolie of zonnebloemolie) in plaats van verzadigd vet (zoals roomboter of kokosvet)
- Voeg zo weinig mogelijk zout toe aan je maaltijd
- Eet veel groente en fruit
- Kies voor volkorenproducten (zoals volkorenbrood en volkoren pasta)
- Eet magere en halfvolle zuivel en 30+ kaas of een plantaardig alternatief
- Neem een klein handje ongezouten noten per dag
- Verminder je vleesinname en eet meer plantaardig
- Eet zoveel mogelijk vers en zo weinig mogelijk kant-en-klaarproducten
- Drink water, thee en filterkoffie in plaats van drankjes met suiker en alcohol
Bron
