In Nederland zijn 1,6 miljoen vrouwen in de overgang. Tijdens en na de overgang neemt de kans op hart- en vaatziekten sterk toe. Een goede leefstijl vermindert het risico op hart- en vaatziekten. Daarom is het belangrijk dat er effectieve leefstijlprogramma’s worden ontwikkeld om hart- en vaatziekten bij vrouwen na de overgang te voorkomen of uit te stellen. Maar het is een voorwaarde dat een leefstijlprogramma in iemands leven past en gemakkelijk vol te houden is.
Leefstijlinterventie voor vrouwen tijdens de overgang
De Nederlandse onderzoeksorganisatie Nivel voerde een onderzoek uit om te kijken of er geschikte leefstijlprogramma’s beschikbaar zijn voor vrouwen rond de overgang die positieve effecten lieten zien op risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Denk aan te weinig bewegen, overgewicht, te hoog cholesterol en te hoge bloeddruk. Het onderzoek bestond uit een literatuuronderzoek en gesprekken in focusgroepen.
In de literatuur zijn er inderdaad effectieve leefstijlinterventies gevonden. Deze interventies bestonden uit beweegprogramma’s, dieetprogramma’s of een combinatie daarvan. Deelnemers aan de programma’s waren allemaal vrouwen rond de overgang. Maar er was geen enkele interventie specifiek ontwikkeld voor deze groep. In de focusgroepen is de praktische haalbaarheid van deze leefstijlprogramma’s onderzocht, door zowel met vrouwen in de overgang als met zorgprofessionals te praten.
Beweegprogramma’s tijdens de overgang
De meest effectieve beweeginterventies zijn programma’s met 3 sessies per week. Voor veel is dit dus niet vrouwen niet haalbaar. Aan de ene kant is het moeilijk te combineren met het gezinsleven. Aan de andere kant lukt het fysiek niet altijd om veel te sporten. Overigens spreken vrouwen liever over bewegen dan over sporten.
Wat werkt wel?
- Deelname aan 1 sessie per week lijkt realistisch
- Bewegen in een groep met gelijkgestemden
- Focus op ontspanning en niet op prestaties
- Haalbare doelen
- Het moet vol te houden zijn
Voedingsprogramma’s tijdens de overgang
De meeste effectieve voedingsinterventies zijn gebaseerd op strenge diëten. Daar zitten vrouwen niet op te wachten. Ze willen liever hun eetpatroon zelf aanpassen met behulp van betrouwbare informatie. Eventueel aangevuld met advies van een gespecialiseerde diëtist. Individuele begeleiding heeft hierbij de voorkeur boven groepssessies.
Vrouwen passen hun leefstijl aan tijdens de overgang
Uit de focusgroepen blijkt dat de meeste vrouwen hun leefstijl veranderen tijdens de overgang. Ze zijn zich bewust van het verhoogde risico op hart- en vaatziekten in de overgang. Toch zijn de leefstijlveranderingen meestal gericht op het verminderen van overgangsklachten.
Vrouwen vinden dat de motivatie om hun leefstijl te veranderen uit zichzelf moet komen. Ze zitten niet te wachten op externe prikkels zoals bijvoorbeeld cadeaus en wedstrijden. Maar ze hebben wel behoefte aan betrouwbare informatie. En ze willen zich serieus genomen voelen door de huisarts.
Zorgprofessionals geven daarentegen aan dat zij behoefte hebben aan specifieke richtlijnen om vrouwen die in de overgang zijn beter te begeleiden.
Het motiveert vrouwen als ze zich door leefstijlveranderingen meteen beter voelen. Dus programma’s die niet alleen het risico op hart- en vaatziekten verminderen maar ook een positief effect hebben op overgangsklachten zoals spanningsklachten, slaap- en stemmingsproblemen en opvliegers, zouden voor vrouwen het meest stimulerend zijn.
Persoonlijk advies
Dit onderzoek is uitgevoerd met 15 vrouwen en 15 zorgprofessionals, een kleine groep. Meer onderzoek naar specifieke leefstijlprogramma’s voor vrouwen in de overgang is nodig. Maar de uitkomsten van dit onderzoek komen overeen met de gesprekken die wij regelmatig hebben met vrouwen. MenoActive ondersteunt vrouwen om vitaal door de overgang te gaan. Elke vrouw is uniek en wij geloven in eigen regie.
Wil jij dit ook? Eigen regie nemen om vitaal door de overgang te gaan? Meld je dan aan voor het individuele coachingsprogramma MyMeno of maak een afspraak voor een gratis kennismaking.
Bronnen
Leemrijse, C., Vervloet, M., van Dijk, L., Korevaar, J. Leefstijlinterventie voor vrouwen rond de overgang vraagt maatwerk. Utrecht: Nivel, 2022. https://www.nivel.nl/nl/nieuws/behoefte-aan-leefstijlinterventies-voor-hart-en-vaatziekten-die-ook-overgangsklachten
